نقش معلم در شکوفایی و بالندگی کشور

به گزارش پایگاه خبری_تحلیلی «موج رسا» و نقل از راه دانا؛ امروز 12 اردیبهشت ماه سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری است که در روشنگری اقشار فهمیده به ویژه قشر فرهنگی جامعه قدم‌های اساسی برداشته و آثار عمیق شهید در احیای فکر دینی اصیل، بی پیرایه و منطبق با نیاز روز جامعه در حال گذار ما بسیار مؤثر بوده است و به همین مناسبت . در گرامیداشت جایگاه و مقام این شهید بزرگوار، این روز در تقویم رسمی کشورمان به عنوان روز گرامیداشت مقام معلم نامگذاری شده است.

بیشتر بخوانید

• معلم، گنج بی‌پایان راه دانایی است

نقش کلیدی معلمان و اساتید به عنوان مجریان آموزش عمومی و الگوهای اولیه دانش آموزان و دانشجویان بسیار مهم جلوه می‌کند. چرا که معلمان جامعه، سازندگان نسل آینده‌اند.

معلم به عنوان مهم ترین عامل نظام تعلیم و تربیت، از نقش و جایگاه بسزایی برخوردار است، او علاوه بر نقش هدایت، حمایت و تقویت، در رشد و پرورش ابعاد وجودی دانش آموزان نقش بی بدیلی ایفا می کند. به عبارت دیگر تنها تجربه ها و دیدگاه های علمی معلم نیست که در نظام تعلیم و تربیت مؤثر واقع می شود، بلکه کل شخصیت او درتغییر و تحول روحی و فکری دانش آموزان تأثیر می گذارد؛ تمام فعالیت های وی، از نحوه پوشش، گفتار و کردار او تا افکار و اندیشه هایش در فرآیند رشد کودک و نوجوان، دخالت مستقیم داشته و نسل ها را به هم پیوند می دهد و فرهنگ جامعه را حفظ و درصورت نیاز تغییر و تکامل می بخشد. آموزش و پرورش کلید فتح آینده و معلمان، فاتحان عرصه علم و تمدن اند. از این حیث «معلم» اساسی ترین عامل در تحقق اهداف نظام تعلیم و تربیت بوده و نقش وی در هدایت آینده سازان جامعه غیرقابل انکاراست.

معلم باغبان فطرت انسان است. فطرتی که با فطرت الهی سرشته است و رسالت اش بیداری انسان ها است. رهبر معظم انقلاب در اهمیت نقش وی در رشد و بالندگی فرهنگی جامعه می فرمایند: «دست توانای معلم است که چشم انداز آینده ما را ترسیم می کند. معلم هم باید علم بدهد، هم باید روش تفکر و کار تفکر را بیاموزد. هم رفتار و اخلاق آموزی در کار او باشد.

اگر شخصیت معلم دارای صفات انسانی از قبیل: مهر ورزی، نوع دوستی، درست کاری، همکاری، خویشتن داری و ایمان باشد، طبعاً تقلید از چنین ویژگی هایی، سلامت روانی کودک و امنیت آینده جامعه را تضمین خواهد کرد. با این توصیف، «معلم» به عنوان یکی از مهم ترین الگوهای مورد وثوق جامعه، نقش بسیار حساسی در رفتار افراد جامعه، به ویژه در میان دانش آموزان داشته و آموزش و پرورش نیز بیش از هر زمان دیگری به عنوان رکن اصلی توسعه و بالندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه قلمداد شده و به منزله قدرتمندترین ابزار شکل دهی آینده یک کشور و پایداری و تداوم تاریخ و فرهنگ یک جامعه به شمار می رود. بنابراین باید پذیرفت که کیفیت و قابلیت های معلمان شاغل در نظام آموزشی، آیینه تمام نمای کیفیت آموزش و پرورش آن جامعه اند.

معلم نه تنها از طریق آموزش، که از طریق نقش الگویی خویش، درهای معرفت و دانش را به روی انسان می گشاید و راه و رسم زندگی را برای وی ترسیم می نماید و انسان را به مراحلی از کمال می رساند که قرآن از او به عنوان اسوه و الگو نام می برد. لذا معلم باید باآگاهی ودرایت بتواند به تأثیراتی که مخالف با هدف دقیق و شناخته شده اوست وازدنیای خارج از مدرسه، در ذهن دانش آموزان ایجاد می شود، با توسعة ارزش های اخلاقی و مدنی، نقشی اساسی در تربیت اخلاقی، اجتماعی و معنوی شهروندان جامعه ایفا کند، تا با ارتقای حقوق انسانی، رفتار آزادمنشانه و تأیید ارزش های مورد نیاز عصر، مانند احترام به شأن و مرتبه انسان، سعه صدر، همبستگی و حمایت متقابل ، افراد بشر رایاری رساند. چرا که معلم تنها فرد ذی صلاح و ذی نفوذی است که می تواند با شناساندن ارزش های اجتماعی، از نسلی به نسلی دیگر، آن ها را متناسب با اجتماع و در عین حال روشنفکر، مترقی و متجدد بار آورده و نحوه نگرش وی به زندگی را تغییردهد.

در چنین رسالتی است که سنگینی و عمق مسئولیت معلم آشکار می شود. زیرا آموخته های وی مستقیماً در خانواده و جامعه منعکس شده و افراد بشر را در ورود بهتر به زندگی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یاری رسانده و با پرورش منابع انسانی به توسعه مادی و معنوی جامعه کمک می نماید.

شیوه عملکرد آموزش و پرورش یک جامعه، بهترین و نزدیک ترین مظهر فرهنگ آن جامعه است. بنابراین حفظ، گسترش و غنی سازی فرهنگ عمومی، از جمله وظایف و نقش های بنیادین آموزش و پرورش خواهدبود. بر این اساس، معلم زمانی می تواند نقش تربیتی خود را به خوبی ایفا کند که میان رفتارها، هنجارها و نظام ارزشی او و سایر هنجارهای جامعه، هماهنگی وجود داشته باشد؛ از این رو ساده اندیشی است اگر انتظار داشته باشیم که معلم بتواند مستقل از تأثیر سایر خرده سیستم ها نقش خود را به خوبی ایفا کند.

این نقش بی شک در گرو هماهنگی میان همه ی عواملی است که در امر تعلیم و تربیت دخیل اند. چنانچه رهبر معظم انقلاب در بیانات خود فرمودند: «همه ی دستگاه ها در دولت، وظیفه پشتیبانی از آموزش و پرورش را دارند؛ اینجا دستگاهی است که هرچه شما هزینه کنید، به طور مضاعف دستاورد خواهید داشت؛ اینجا جایی است که ثروت سازان آینده، علم سازان آینده، تمد ن سازان آینده، مدیران آینده، از اینجا به وجود خواهندآمد وخلق خواهند شد. این جور نیست که ما خیال کنیم آموزش وپرورش فقط برای ما هزینه دارد؛ نخیر، دستاوردهایی بزرگ تر از دستاوردهای آموزش وپرورش وجود ندارد. هرچه شما در سرتاسر کشور از جلوه های پیشرفت و دستاورد و ابتکار می بینید، ریشه آن اینجا است؛ اینجا را درست کنید تا همه جا درست بشود. بنابراین پول خرج کردن برای آموزش و پرورش و توسعه منابع مالی آموزش وپرورش، یکی از کارهای اساسی است که امیدواریم مسئولین دولتی به این نکته توجه کنند».